Genel Bilgiler: Ark içerisindeki dişin eğiminin azaltılması ve diziliş sürecinde, Goshgarian ve Nance palatal arklar, üst azıdişi pozisyonlarını kontrol etmede ve dönme ile devrilmeyi önlemede birbirlerine benzer performanslar göstermektedir.
İncelenen Makale: Stivaros N, Lowe C, et al. A Randomized Clinical Trial to Compare the Goshgarian and Nance Palatal Arch. Eur J Orthod 2010; 32 (April): 171-176.
Geçmiş Deneyimler: Transpalatal arklar sabit ortodontik apareyler ile kullanılan yaygın tamamlayıcılardır. Molar derotasyonunu, sabitleme kontrolünü, ikinci derecede azıdişi açılımını ve azıdişleri üzerinde dönme kuvveti sağlanmasını desteklemekte kullanılırlar. Ancak, transpalatal arkların çeşitli tiplerinin etkinliğini karşılaştırma konusunda daha önce rastlantısal klinik deneyler yapılmamıştır.
Dizayn: Rastlantısal klinik deneme.
Katılımcılar: Kapsamlı ortodonti tedavisi için üst küçük azıdişlerinde açılıma ihtiyaç duyan ve yaşları 10 ila 17 arasında değişen 57 hasta.
Metot: Hastalar rasgele Goshgarian (n=29 hasta) ve Nance (n=28 hasta) gruplarına ayrıldı; 49 hasta (%86) denemeyi başarıyla tamamladı. Her hastanın tedavi öncesi kayıtları alındı. Bir palatal ark fit edildi (Goshgarian ya da Nance) ve bunu hemen takiben üst küçük azıdişlerinin çekimi ve sabit apareylerin bağlanması gerçekleştirildi. Sabit apareyler, standart 0,022’’slot boyutuna sahip McLaughlin, Bennett, Trevisi olarak tercih edildi. Ark içerisindeki dişin eğiminin azaltılması ve diziliş işlemleri 0,019’’ x 0,025’’ boyutlarına ilerleme sağlanıncaya kadar paslanmaz çelik tel yardımıyla yapıldı. Altı ay sonrasında palatal ark kaldırıldı. Dokuya, bir hafta boyunca iyileşebilmesi için müdahale edilmedi, sonrasında aljinat izlenim alındı. Dijital modeller oluşturmak amacıyla modeller bir lazer scanner (tarayıcı) ile tarandı. Tedavi öncesi ve altı ay sonrasındaki modeller palatal kıvrımlar üzerinde süperpoze (üst üste çakıştırma işlemi) edildi ve azıdişi hareketleri ölçüldü.
Sonuçlar 1: Goshgarian ark ve Nance aparey arasında mesial azıdişi miktarında (0.98 ± 1,02 mm vs 0,72 ± 1,33 mm) ya da orta hattan uzakta azıdişi devrilmelerinde ciddi farklılıklar görülmedi. Goshgarian arkı azıdişlerini distal yönde 4,5° döndürdü ve bu değer Nance arkında elde edilen rotasyon değeri olan 2,0° den büyüktü ancak yine de bu farklılığın klinik olarak çok önemli olduğu kabul edilmemektedir. A-7 point Likert ölçüsü, Nance grubu hastalarında daha fazla rahatsızlık saptadı.
Sonuçlar 2: Bu sonuçlara dayalı olarak, bir Nance ve Goshgarian arkı arasında mesial azıdişi hareketini, orta hattan uzaktaki devrilmeleri ya da mesio-palatal rotasyonu önlemede herhangi bir klinik avantaj bulunmamaktadır. Nance grubundaki rahatsızlık klinik ilişkili olabilir.
Araştırmacının Yorumları: Bu koşullar altında bu iki apareyin aynı performansı göstermesi benim için pek de şaşırtıcı olmamıştı. Azıdişi pozisyonları sadece ark içerisindeki dişin eğiminin azaltılması ve diziliş süresince düşünülmüş olup boşluk kapama süresi boyunca izlenmemiştir. Ayrıca, bu araştırma azıdişi pozisyonunda 2 mm’ lik farklılık saptandığını vurgulamış ve azıdişleri bu tedavi safhasında < 1 mm değerinde değişim göstermiştir. Öyle görünüyor ki aparey dizaynı elde edilen bu farklılıklara göre değil de hastanın rahatını sağlamak üzere tercih edilmelidir.
Araştırmacı: Brent E Larson, DDS, MS
EMail: nicky.mandall@tgh.nhs.uk
